قانون را دور می‌زنند

محمد کشتی آرای رئیس اتحادیه طلا و جواهر در پاسخ به سؤال ما شفاف‌سازی کرد و گفت: «فروش طلای کم اجرت و بدون اجرت قانونی نیست و هر واحد صنفی که نسبت به فروش اینگونه طلا اقدام کند، خلاف قانون عمل کرده است. برخی از این طلاها فاقد کد استاندارد هستند، وقتی طلا بدون کد استاندارد باشد صحت و سلامت آن را نمی‌توان تأیید کرد و بعضاً اینگونه طلاها عیار پایین دارند یا حتی تقلبی هستند.»

وی ادامه داد: «البته طلاهای دست دوم که دارای کد استاندارد باشد هم وجود دارد ولی در این بخش دو چالش و نگرانی هست که به‌شدت منافع خریدار را به خطر می‌اندازد. یکی اینکه کد جعلی است، دوم؛ مصنوع فلزی با طلا آبکاری شده است و سومین مشکل این است که کد استاندارد حک شده روی آن بسیار قدیمی است.»

ریسک طلای کم اجرت

رئیس اتحادیه طلا و جواهر گفت: «افرادی که برای خرید طلای ارزان قیمت اقدام می‌کنند بعضاً می‌خواهند با حداقل بودجه، صاحب یک قطعه طلا شوند یا برای سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش پولشان طلایی بخرند که موقع فروش با کاهش اجرت آن، ضرر نبینند. اما از این امر اطلاع ندارند که خرید طلای کم اجرت و بدون اجرت ریسک بیشتری برای آنها دارد و احتمال دارد پولی که پرداخت کردند سوخت شود.»

سکه یا طلا

شاید وجود همین مشکل باعث شده که کارشناسان وقتی در برابر سؤال مردم قرار می‌گیرند که برای حفظ ارزش پولشان چه کاری باید بکنند؟ توصیه می‌کنند که خرید سکه سودده‌تر از خرید طلای ساخته شده و حتی کم اجرت است.

تا ۲۰۰ هزار تومان اجرت

کارشناسان می‌گویند که خرید طلا برای سرمایه‌گذاری نمی‌تواند رفتار اقتصادی خوبی برای حفظ ارزش پول باشد. شاید یک جهش قیمت بتواند به دارنده طلا سود بدهد اما جهش قیمت دائمی نیست لذا خرید سکه گزینه بهتری است، وقتی حدود ۱۲۰ تا ۲۰۰ هزار تومان بابت ارزش افزوده و اجرت از هر گرم طلا گرفته می‌شود، سوددهی آن را به‌شدت کم می‌کند لذا همین امر نشان می‌دهد که خرید طلا با صرفه نیست.

سراغ فروشنده مطئمن بروید

البته کارشناسان می‌گویند اگر طلای کم اجرت یا بدون اجرت خریداری شود که به فروشنده آن اطمینان صد درصدی وجود داشته باشد باز بهتر از خرید طلای نو برای سرمایه‌گذاری است.

دام طلاهای تقلبی برای فروشنده‌های نابَلد

اما رئیس اتحادیه طلا و جواهر این جمله کارشناسان را رد کرد و گفت: «من هم‌صنفی‌هایم را می‌شناسم برخی از آنها آنقدر تخصص ندارند که بتوانند طلای تقلبی یا آبکاری شده را از طلای اصل تشخیص دهند. آنها نیز با خرید طلای ارزان قیمت متحمل خسارت مالی می‌شوند لذا ممکن است فردی که به او اطمینان دارید به جهت نداشتن تخصص در دام فروشندگان طلای تقلبی بیفتد.»

از اتحادیه بپرسید

با وجود تمام مشکلات و شائبه‌هایی که در خرید طلای کم اجرت وجود دارد برخی از مردم این گفته‌ها را جدی نمی‌گیرند و برای خرید طلای کم اجرت سراغ واحدهای صنفی می‌روند که به آن اطمینان دارند. اگر افرادی در این شرایط قرار گرفتند محمد کشتی آرای به آنها توصیه کرد که می‌توانند لحظه خرید و به‌صورت آنلاین با کارشناسان اتحادیه طلا و جواهر تماس بگیرند.

طلای کم اجرت چیست و از کجا می‌آید؟

سؤال دیگر ما از رئیس اتحادیه طلا و جواهر در مورد این بود که طلای کم اجرت و بی‌اجرتی که از آن در بازار طلا صحبت می‌شود، چیست؟ اگر در گوگل سرچ کنید تنها به این جمله می‌رسید که طلای کم اجرت طلایی است که در گذشته توسط فرد دیگری خریداری شده و در صورت نیاز یا تغییر، فرد تصمیم به فروش آن گرفته است.

اما رئیس اتحادیه طلا و جواهر ابعاد دیگری از این ماجرا را نمایان کرد. وی گفت: «برخی از واحدهای صنفی برای اینکه بتوانند طلاهای تقلبی یا عیار پایین خود را به فروش برسانند با بیان کلمه کم اجرت رغبت در بین مردم و خریداران ایجاد می‌کنند.»

وی ادامه داد: «در برخی از کارگاه‌های زیرزمینی طلا با عیار پایین (کمتر از۱۷) و حتی تقلبی تولید می‌شود. این طلاها را با استدلال تولیدکننده بودن با قیمت‌های پایین به واحدهای صنفی می‌فروشند. برخی با علم به این اتفاق می‌خرند و برخی دیگر که تعدادشان زیاد است، اطلاع ندارند.»

کشتی آرای اذعان داشت: «طلای دست دوم(طلایی که قبلاً توسط مردم خریداری شده است) هم در زمره طلای بدون اجرت قرار می‌گیرد، که متأسفانه قابل کنترل نیست.»

کد طلا در فاکتور بیاید

ابهام دیگری که به وجود آمد این بود که طلاهای نو هم ممکن است با مشکل عنوان شده مواجه شود. چاره چیست؟ رئیس اتحادیه طلا و جواهر گفت: «طلاهای نو توسط بازرسان و بنکداران به‌صورت متناوب بررسی می‌شود و امکان تخلف در آن بسیار کمتر است. اما طلاهای کم اجرت در ویترین مغازه‌ها نیست که قابل رصد باشد. از مردم می‌خواهیم اگر طلای نو می‌خرند حتماً از فروشنده بخواهند که کد حک شده روی آن در فاکتور قید شود تا تخلف احتمالی کاهش پیدا کند.»

خرید و فروش آنلاین طلا ممنوع است

نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر در گفت‌وگو با همشهری آنلاین با تاکید بر این‌که خرید و فروش طلا و جواهر در فضای مجازی طبق قانون ممنوع است، مسئولیت ضرر و زیان در این خرید و فروش‌ها را به عهده خریدار می‌داند. محمد کشتی آرای در تشریح دلایل این ممنوعیت می‌گوید: فروش طلای کم اجرت و بدون اجرت به طور کلی قانونی نیست و هر واحد صنفی که نسبت به فروش اینگونه طلا اقدام کند، خلاف قانون عمل کرده است.

انجام معاملات طلا ، در فضای مجازی، بدون نظارت‌های قانونی و کارشناسی می‌تواند ریسک ضررو زیان خریداران را بسیار بالا ببرد، چنان که رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران هم مسایلی مانند عیار طلا، وزن و نحوه تحویل در دادوستد اینترنتی و مجازی طلا و سکه را مبهم می‌داند و معتقد است: چون هنوز سازوکاری برای شفاف‌سازی در این زمینه‌ها شکل نگرفته، بهتر است از خرید اینترنتی طلا خودداری شود. ابراهیم محمدولی به برخی تخلفات رخ داده در این بخش نیز اشاره و اعلام می‌کند: در برخی پرونده‌ها، افرادی در فضای مجازی تحت عنوان فروش طلا و سکه به کلاهبرداری اقدام کرده‌اند.

طلای کم‌اجرت، بخریم یا نخریم؟

از نظر خریداران، طلای کم‌اجرت طلایی است که قبلا فرد دیگری آن را خریده و به هر دلیل، تصمیم به فروش آن گرفته، اما گویا این تمام ماجرا نیست و برخی طلافروشان تعاریف دیگری برای آن دارند. نایب‌رئیس اتحادیه طلا و جواهر به سوء‌استفاده‌هایی که از نام طلای کم‌اجرت می‌شود اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: برخی واحدهای صنفی برای این‌که بتوانند طلاهای تقلبی یا عیار پایین خود را به فروش برسانند با بیان کلمه کم‌اجرت متقاضیان را به خرید ترغیب می‌کنند.

به گفته کشتی‌آرای، برخی کارگاه‌های زیرزمینی طلای با عیار پایین (کمتر از۱۷) و حتی تقلبی تولید می‌کنند و این طلا را با قیمت‌ پایین و با این توضیح که چون تولیدکننده‌ هستند، قیمت‌هایشان پایین است، به واحدهای صنفی می‌فروشند. برخی طلافروشان آگاهانه و با علم به این تقلب این طلاها را می‌خرند و به نام طلای کم‌اجرت می‌فروشند و برخی دیگر که تعدادشان هم زیاد است، ناآگاهانه خرید می‌کنند. البته طلای دست دوم واقعی و با عیار بالا که قبلاً توسط مردم خریداری شده هم در زمره طلای بدون اجرت قرار می‌گیرد، اما بدون کارشناسی تمایز آنها امکان‌ ندارد و قابل کنترل نیست. افزایش چشمگیر قیمت طلا در سال‌های اخیر خرید طلای نو و دست اول را بسیار کاهش داده و درآمد طلافروشان را پایین آورده است. حالا دیگر فقط مردم نیستند که به خرید طلای بی‌اجرت فکر می‌کنند بلکه طلافروشان هم تنها راه کسب درآمد را فروش طلای دست دوم می‌دانند. طلافروشان می‌گویند اگر طلای دست دوم و کم اجرت نفروشند، نمی‌توانند هزینه‌های خود را جبران کنند و سرپا بمانند. به همین دلیل از تمایل مردم به پرداخت بهای کمتر و سود بیشتر استفاده و طلای بی‌اجرت را به آنها پیشنهاد می‌کنند. برخی آنها حتی طلای دست دوم را با قیمت پایین از مردم می‌خرند و با پرداخت و آبکاری، آن با قیمت روز بازار به مشتریان می‌فروشند.