5 سقوط تاریخ ساز فضایی

نزدیک به نیمی از فضاپیماهایی که با هدف فرود نرم روی اجرام دیگر منظومه خورشیدی به فضا پرتاب شده بودند، روی اهداف خود سقوط کردند و شکست خوردند. اما میان آنها 5 ماموریت فضایی، نسبت به بقیه بسیار خبرسازتر شدند.

لونا- 15 (1348)

روس ها مطمئن شدند که نمی توانند زودتر از آمریکایی ها، فضانوردانی را به ماه اعزام کنند. به همین دلیل چند روز قبل از پرتاب فضاپیمای آپولو 11 آمریکا، روسیه فضاپیمای رباتیک لونا- 15 را با هدف جمع آوری نمونه از ماه و بازگرداندن آن به زمین، به فضا پرتاب کرد. هدف روس ها بی اثر کردن موج تبلیغاتی آمریکایی برای اعزام انسان به ماه بود. اما نقص فنی در سامانه فرود این فضاپیما باعث سقوطش روی ماه و از بین رفتن آن شد. لونا- 15، دومین تلاش شوروی برای بازگرداندن نمونه از ماه تا آن تاریخ بود.

فوبوس- 2 (1367)

شوروی فضاپیمای فوبوس- 2 را با هدف فرود روی قمر فوبوس مریخ به فضا پرتاب کرد. این فضاپیما بهمن همان سال به مدار مریخ رسید و نزدیک به 40 تصویر از این قمر به زمین مخابره کرد. سپس دو سطح نشین از آن جدا شدند و در مسیر فرود روی فوبوس قرار گرفتند. در حالی که هر دو سطح نشین در فاصله 50 متری فوبوس بودند، ارتباط رادیوییی با فضاپیمای مادر قطع شد.
کارشناسان روسی پس از یک ماه تلاش، موفق شدند دوباره با فضاپیما ارتباط برقرار کنند. اما اطلاعات دریافتی نشان داد که هر دو سطح نشین فرود موفقیت آمیزی روی فوبوس نداشتند.

قطب نشین مریخ (1378)

فضاپیمای قطب نشین، دی 1377 با هدف فرود روی قطب جنوب مریخ به فضا پرتاب شد. این فضاپیما آذر سال بعد به مریخ رسید. اما پس از آن ارتباط رادیویی با قطب نشین قطع شد. تلاش کارشناسان در آزمایشگاه جت پیشان ناسا برای برقراری اربتاط با آن بی نتیجه بود. بعدها ناسا توضیح داد که قطب نشین مریخ به دلیل بروز نقص فنی در سامانه موتورهای کاهنده سرعتش، با شتاب زیاد به مریخ برخورد کرد و از بین رفت. شکست این ماموریت در تغییر روند برنامه ریزی کاوش های سیاره ای در مریخ تاثیر مهمی داشت.

بیگل- 2 (1382)

سطح نشین اروپایی «بیگل- 2» همراه با مدارگرد مارس اکسپرس بهمن سال 1382 به سیاره مریخ رسید. این سطح نشین پس از جداشدن از مارس اکسپرس برای فرود روی مریخ آماده شد. تمامی مراحل فرود بیگل- 2 روی مریخ با موفقیت همراه بود. اما پس از فرود کارشناسان موفق به برقراری ارتباط با آن نشدند و عملا ماموریت شکست خورد. ظاهرا این فضاپیما پس از فرود موفق به بازکردن تجهیزاتش نشده بود. سال 1394، مدارگرد شناسایی مریخ (MRO) توانست با تصویربرداری از منطقه فورد بیگل- 2، آن را پیدا کند.

جنسیس (1383)

فضاپیمای جنسیس سال 1380 با هدف جمع آوری ذراتی از بادهای خورشیدی و بازگرداندن آنها به زمین به فضا پرتاب شد. این فضاپیما ماموریت خود را با موفقیت در فضا انجام داد اما چتر محموله فرودش هنگام بازگشت به زمین باز نشد و در صحرای یوتای آمریکا سقوط کرد. دانشمندان این ماموریت اعلام کردند نزدیک 70 درصد از نمونه های جمع آوری شده به کلی نابوده شده اند. این در حالی بود که وزن کل این نمونه ها بین 10 تا 20 میکروگرم برآورد می شد؛ یعنی حدود هزار برابر سبک تر از وزن یک پشه!