لیمو جهرم

از عمده‌ ترين محصولاتي كه در شهرستان جهرم توليد مي‌شود، ليموترش است. محصولي كه روند درخواست براي آن مسيري رو به رشد را طي كرده و همواره از پرطرفدارترين توليدات باغي بوده است.

جهرم را مي‌توان قطب توليد ليموي كشور نيز دانست و آمارهاي سال‌هاي گذشته بيانگر اين است كه شهرستان جهرم حدود 35 درصد از مصرف كل كشور را در اين بخش تأمين مي‌كند.

ليموي جهرم از گذشته معروف بوده است، مثلاً حاج سياح از سفرنامه‌ نويسان مشهور دورهٔ قاجاريه در سفرنامهٔ خود ليموي جهرم را «ميوه‌اي تعريف‌ كردني» توصيف كرده است.

جهرم ضمن اينكه بخش عمده‌اي از ليموي تازه‌ خوري و آبگيري كشور را تأمين مي‌كند، آن را به ساير كشورها به‌ ويژه كشورهاي جنوب خليج فارس نيز صادر مي‌كند.

توليد و صادرات ليموي خشك يا عماني نيز در شهرستان جهرم رواج فراواني دارد. هر كيلو ليموي مرغوب عماني در سال‌ گذشته در بازار 15 خرداد تهران تا 70هزارتومان نيز معامله ‌شد.

ليموي پرشين لايم، ليموي ليسبون، ليموي گلابي و ليموي چهارفصل و ليموي آب(ليموي معمولي)، برخي از ارقام ليموترش در جهرم است. در ساير شهرهاي كشور به ليموهاي جهرم به دليل آبدار بودنشان، ليموي آب گفته مي‌شود.

ويژگي‌هاي ليموترش جهرم

ليموي خوب، پوستي زردرنگ و نازك دارد. منافذ روي پوست ليموي تازه و مرغوب به خوبي مشخص است و عطر بسيار دلنشيني دارد.

در شهرستان جهرم نيز انواع ليموترش،‌ معمولي، ليسبون يا خارگي و پرشين يا فارسي، توليد و برداشت مي‌شود.

از بارزترين ويژگي‌هاي ليموترش جهرم، بالابودن اسيد و ويتامين C آن است و غالب ليموترش جهرم از نوع ليموترش MEXICAN LIME يا ليموي آب است كه برداشت آن از اواسط مرداد ماه آغاز مي شود و تا آبان ماه ادامه دارد.

با توجه به اينكه درختان ليمو، درآمدزايي خوبي و نسبت به ساير رقم‌هاي مركبات، مقاومت بهتري نسبت به بيماري‌ها دارد و از طرفي شوري آب و زمين را نيز تحمل مي‌كند، از سوي باغ‌داران استقبال بيشتري از آن مي‌شود و جغرافياي جهرم نيز اين منطقه را براي ايجاد باغ‌هاي ليمو، مساعد كرده است.

كارشناسان ميزان برداشت ليمو از هر هكتار را حدود 13تن ارزيابي مي‌كنند. 

فصل آبگيري و آبليموهاي دست افشار و تقلبي

قيمت 10هزار توماني يك‌ كيلو ليمو و 18هزار توماني يك ليتر آب ‌ليمو، براي خيلي‌ها گران است و اين گراني مشتريان زيادي را از گردونهٔ فروش خارج مي‌كند.

توليد ليمو در استان فارس موجب شده كه يكي از مهمترين سوغات‌هاي فارس، آبليموي دست‌ افشار باشد.تهيهٔ اين نوع آبليمو يا «آ‌بليموي دست‌ گير» به تعبير جهرمي‌ها به شيوهٔ سنتي هنوز رايج است و قيمت آن از قيمت آبليموي حاصل از دستگاه‌هايي كه در مغازه‌هاي آب‌ گيري ليمو وجود دارد و در جهرم «آبليموي چرخي» ناميده مي‌شود بيشتر است.

آب‌ ليموي دست‌افشار واقعي به ‌لحاظ شكل و شيوه كار، متاعي بسيار ارزشمند است كه امروزه كمتر جايي براي عرضهٔ عمومي دارد.

برخي توليدكنندگان غيرمتعهد درصدي آبليموي طبيعي را با جوهرليمو يا اسيدسيتريك، رنگ‌هاي خوراكي و آب مخلوط مي‌كنند و به‌ عنوان آبليموي خالص دست مشتري مي‌دهند.

استفاد‌‌‌‌ه از صمغ، كاه، پوست ليمو، جوهرليمو و مواد‌‌‌‌ نگهد‌‌‌‌ارند‌‌‌‌ه نيز از انواع تقلب د‌‌‌‌ر تهيه آبليمو است.

گاهي هم سيترات سد‌‌‌‌يم، گليسيرين و اسانس‌هاي متعد‌‌‌‌د‌‌‌‌ به آبليمو اضافه مي‌شود‌‌‌‌.

داشتن پالپ يا دُرد(خرده هاي ليمو) داخل آبليمو الزاماً نشانه طبيعي بودن آن نيست. ليمو حاوي آنزيم‌هاي زيادي است كه يكي از آنها باعث ته‌ ‌نشين شدن دُرد ليمو در آبليمو مي‌شود.

اين آنزيم ‌در آبليموهاي صنعتي و در فرايندهاي حرارتي غيرفعال مي‌شود، اغلب آبليموهاي صنعتي ته ‌‌نشين شدن ندارند و اگر هم درصدي ته‌ نشين شود براي جلب نظر مشتري به آن پالپ ليمو اضافه مي‌كنند.

آبليموهاي خانگي بعد از ته‌ نشين شدن پالپ ليمو، به دو قسمت كاملا مجزا تقسيم مي‌شوند در حالي‌كه آبليموهاي صنعتي هميشه يك‌ رنگ و يك ‌دست هستند.

اكثر شهروندان ترجيح مي‌دهند در زمان ورود ليموي مخصوص آب‌گيري، خود براي تهيهٔ ليموي مورد نياز اقدام و در محل‌هاي شناخته ‌شده، اقدام به آب ‌گيري كنند.

معمولاً جهرمي‌ها خريد آب‌ ليمو را به شكل خرده و در بطري يا شيشه‌هاي آماده نمي‌پسندند و از ابتداي پاييز با تهيه قرابه(ظرف هاي شيشه اي بزرگ همانند باديه) آب ‌ليموي مورد نياز يك‌ سال خانواده را تهيه و بسته‌ بندي مي‌كنند.

آب‌ ليمو اگر در شيشه‌ روشن نگهداري شود،‌ رنگش به مرور زمان تغيير مي‌كند، بنابراين ثابت ماندن رنگ معمولاً دليل مواد نگهدارنده است يا اينكه از اصل كار، تقلبي در آن اعمال شده است.

اگرچه آب‌ ليموي دست‌افشاري كه در قرابه هم نگهداري مي‌شود همواره بعد از مدتي تغيير رنگ مي‌دهد، اما اين تغيير رنگ به‌ دليل فعل و انفعالات شيميايي تركيب آب‌ ليمو بدون هيچ افزودني است و مشكلي براي سلامت ايجاد نمي‌كند و اگر كمي ظرف را هنگام مصرف حركت بدهيم، رنگ تا حدودي به حالت اوليه باز مي‌گردد.

روش های گرفتن آبلیمو بیشتر از لیموی تازه

• انتخاب لیمو مناسب آبگیری

لیموهایی رو انتخاب کنید که آبدار باشند. حتما می پرسید از کجا بفهمیم آبدار هستند یا نه؟ ۳ راهکار ساده برای تشخیص لیموی آبدار و خوب وجود دارد:

لیمو باید پوست نازک داشته باشد.

لیمو باید سنگین باشد لیمو سبک آب ندارد و خشک است. اگر دو لیمو هم اندازه را بردارید لیمویی که سنگین تر است آب بیشتر دارد.

وقتی لیمو را فشار می دهید باید فشرده شدن آب را در آن حس کنید مانند انار که می فشارید و لیمو باید بافت نرم داشته باشد.

لیموهای کوچک برای آبگیری بهتر از نوع بزرگ آن هستند از این جهت که آبلیموی گرفته شده از آن ها ترش تر می شود.

۲- لیمو را آب کنید

: لیمو را یک شبانه روز در آب ولرم خیس کنید. لیموهای تازه را در تشت بریزید و روی آن ها را در حدی که آب روی همه را بپوشاند آب بریزید. این راهکار حتی کمک می کند لیموهای مانده و کمی خشک شده دوباره آبدار شوند و برای آبگیری مناسب شوند.

باید صبر کرد لیمو کمی سبزتر و بهتر در بازار موجود شود سپس اقدام به ابگیری کرد تا ابلیموی بهتر و خوش رنگ تری داشته باشیم.پس از ابگیری یک روز در همان حالت بماند سپس از پارچه صافی رد کرد و بهتر است در شیشه نگهداری شود تا مدت های طولانی خوب باقی بماند.ابلیمو چون خاصیت اسیدی دارد در ظرف پلاستیکی که نگهداری می شود باعث حل شدن پلاستیک می شود.