بالاخره سویا خوبه یا بد؟
واقعیت این است که هر ۱۰۰ گرم لوبیای سویا ۱۶ گرم پروتئین دارد که به طور متوسط دو برابر پروتئین موجود در حبوبات دیگر است. این پروتئین‌ها به کنترل دیابت و کلسترول خون کمک می‌کند و در کاهش خطر ابتلا به سرطان کولورکتال و بیماری‌های قلبی عروقی موثر است. سویا منبع فوق‌العاده آهن، فسفر، منیزیم، زینک، کلسیم و ویتامین‌های B۱،B۲ و B۶ می‌باشد. علاوه بر این‌ها سویا حاوی ایزوفلاون‌های طبیعی به‌ویژه «ژنیستئین» و «دایدزئین» می‌باشد که به عقیده متخصصان نقطه ضعف آن است.آژانس فرانسوی امنیت سلامت مواد غذایی بر اساس نتایج آزمایش‌های انجام‌شده روی حیوانات آزمایشگاهی، مصرف سویا را به ۱ میلی‌گرم برای هر کیلوگرم وزن افراد محدود کرده است. همچنین این آژانس مصرف سویا را برای کودکان زیر ۵ یا ۶ ماهه ممنوع کرده است. البته توجه داشته باشید که این نتایج به دست آمده مخالفان خود را دارد و محققان مشغول بررسی‌های جزئی و تکمیلی در فواید و مضرات سویا می‌باشند.
گزارش دانشگاه‌هاروارد
محققان دانشکده سلامت عمومی‌هاروارد نیز در خصوص مضرات احتمالی سویا بررسی‌هایی انجام داده و به این نتیجه رسیدند که زیاده‌روی در مصرف سویا به میزان اسپرم مردان آسیب ‌زده و کمیت و همچنین کیفیت آنها را به طور چشمگیری کاهش می‌دهد. علاوه بر این مصرف زیاد سویا مکانیسم ترشح شیر مادران را نیز دچار اختلال کرده و میزان شیر ترشح‌شده را کاهش می‌دهد. همچنین باید بدانید که زیاده‌روی در مصرف سویا اجازه نمی‌دهد که بدن، برخی از پروتئین‌ها را جذب کند. این مساله نیز باعث می‌شود بدن در مقابل آلرژی‌ها به خصوص در برابر گرده‌های گل و گیاهان معلق در هوا کارایی لازم را نداشته باشد. توجه داشته باشید اگر جزو افراد آلرژی‌دار و همچنین طرفدار سویا هستید حتما میزان مصرفتان را کاهش دهید.نتایج پژوهش‌های دیگری که در سال ۲۰۰۶ انجام شده، مصرف سویا را به خانم‌های باردار، کودکان زیر سه سال و همچنین افرادی که از کم کاری تیروئید رنج می‌برند توصیه نمی‌کند.
علائم نشان‌دهنده‌ آلرژی
افرادی که به خود سویا آلرژی دارند معمولا با علائمی مانند افت فشارخون، مشکلات تنفسی، مشکلات گوارشی و حالت اختناق مواجه می‌شوند.علاوه بر این‌ها یکی دیگر از مباحث که در خصوص سویا وجود دارد وجود ماده‌ای به نام «لسیتین» (به غیر از افزودنی‌های مجاز) می‌باشد. این مواد می‌توانند دلیل اصلی افت فشارخون، سردرد و حتی سرگیجه و استفراغ شوند.
فواید سویا – ویتامین و مواد معدنی
سویا منبع مناسبی از ویتامین ها و مواد معدنی شامل:
 مولیبدنوم: سویا منبع غنی از مولیبدنوم می ­باشد که به مقدار کمی در دانه ها، حبوبات و گیاهان دو لپه ای یافت می ­شود.
ویتامین :K1 ویتامین k ای که در روده یافت می ­شود، به مولیکوئین معروف است.‌ این ویتامین در انعقاد خون نقش عمده ای دارد.
فولات: فولات معمولا به اسم ویتامین B9 در بدن شناخته می ­شود. این ویتامین وظایف مختلفی دارد و نقش مهمی در دوران بارداری ایفا می ­کند.
مس: معمولا مس در قسمت های غربی کمتر یافت می­ شود. کمبود مس در بدن ممکن است مشکلاتی از قبیل مشکلات قلبی ایجاد کند.
منگنز: در بیشتر غذاها و آب نوشیدنی با کمبود منگنز مواجه هستیم. منگنز موجود در سویا جذب پایینی دارد و آن هم به دلیل محیط اسیدی روده می ­باشد.
فسفر: سویا منبع غنی از فسفر است که یک ماده معدنی مهم در رژیم های غذایی غرب می باشد.
تیامین: این ویتامین اغلب B1 نامیده می­ شود که وظایف مختلفی در بدن به عهده دارد.
اختلال در تیروئید
مصرف بیش از حد سویا باعث توقف کار تیروئید شده و کم کاری تیروئید را ایجاد می ­کند. وضعیتی که در آن تولید هورمون بسیار کاهش پیدا می­ کند. تیروئید یک غده بزرگ است که رشد را تنظیم کرده و میزان مصرف انرژی را مدیریت می­ کند.
مطالعات بر روی انسان ها و حیوانات نشان می­دهد که ایزوفلاون ها در سویا رشد هورمون تیروئید را متوقف می­کند. مطالعه ای بر روی 37 فرد بالغ ژاپنی نشان می­ دهد که مصرف یک اونس (30 گرم) سویا در روز به مدت سه ماه علا ئمی را ایجاد می ­کند که با توقف کار تیروئید در ارتباط است.
این علائم شامل ناراحتی، بی خوابی، یبوست و بزرگی تیروئید می ­شود که تمام اینها بعد از اتمام مطالعه از بین می ­رود.  مطالعه ای دیگر بر روی افراد بالغ مبتلا به کم کاری تیروئید نشان داد ه است که وارد شدن 16 میلی گرم ایزوفلاون به بدن در روز طی دو ماه، 10% فعالیت تیروئید را کاهش می ­دهد.
نسبت ایزوفلاون مصرف شده نسبتا کم است و برابر با مصرف 0.3 اونس (8گرم) سویا در روز می ­باشد. اگرچه مطالعات تا بحال هیچ رابطه ای بین مصرف سویا و تغییرات فعالیت تیروئید را اثبات نکرده است.

تحقیقات نشان داده است که مصرف بیش از اندازه سویا می تواند موجب از دست دادن حافظه و آلزایمر گردد.

در این تحقیق به افراد هر روز توفو (tofu) می دادند. لازم به ذکر است که توفو، یک غذای ژاپنی می باشد که با دانه سویا درست می شود. مشخص شد افرادی که از این رژیم استفاده می کردند، کم حافظه شده اند( مخصوصا افراد در رده سنی 65 سال).

سویا یکی از منابع پروتئینی در دنیا شناخته شده است، تا جایی که بعضی ها به جای گوشت از سویا استفاده می کنند.

محصولات سویا غنی از ماده ای به نام "فیتواستروژن" می باشد. فیتواستروژن اثراتی مشابه هورمون زنانه ی استروژن در بدن دارد. محققان به این نتیجه رسیده اند که فیتواستروژن نیز می تواند باعث نقصان در حافظه گردد.
استروژن و فیتواستروژن، رشد سلولی را افزایش می دهد. اما اگر بیش از اندازه در بدن وجود داشته باشند، موجب تخریب سلول ها می گردند.
البته اگر مقدار کافی فولات در بدنتان وجود دارد، هیچ نگران از دست دادن حافظه نباشید، زیرا فولات باعث افزایش قدرت حافظه می گردد.
فواید سویا
در سال های اخیر، تعداد مصرف کنندگان سویا افزایش چشمگیری داشته است. زیرا سویا:
1-برای سلامتی مفید است.
2-به جلوگیری از بیماری های قلبی کمک می کند
3-سرطان پروستات را دور می کند
 4-موجب کاهش عوارض یائسگی می گردد
 5-از بیماری پوکی استخوان و از دست دادن کلسیم استخوان ها جلوگیری می کند
 6-به عنوان آنتی اکسیدان نیز شناخته شده است
7-تحقیقات دیگری نشان داده است که خوردن سویا در حد متعادل ممکن است از بیماری آلزایمر پیشگیری کند. همان طور که می دانید، هورمون استروژن در بدن باعث تاخیر در مراحل پیر شدن می شودد.
محققان می گویند که هنگامی که تولید هورمون استروژن در بدن کم شود، استروژن گیاهی موجود در سویا می تواند به عنوان یک آنتی اکسیدان، از تخریب مغز جلوگیری کند.
مضرات سویا
اما زیاد مصرف کردن سویا موجب بروز مشکلات جدی در سلامتی می گردد. غیر از فیتواستروژن، سایر ترکیبات موجود در سویا عبارتند از: فیتات و چند ترکیب ناشناخته.
* این ترکیبات مانع جذب آهن گیاهی می گردند. فیتات از جذب روی و دیگر عناصر مغذی جلوگیری می کند. پس می توان گفت که گیاهخوارانی که به مقدار زیاد سویا مصرف می کنند، به مرور زمان دچار کمبود عناصر مغذی می شوند.
* اگر سویا را به همراه گوشت مصرف کنید، مطمئن باشید که دچار کمبود آهن و کم خونی ناشی از آن نخواهید شد، زیرا گوشت موجب جذب آهن می گردد.
* محققان گفته اند که اگر ویتامین C به مواد غذایی دارای سویا افزوده شود، ممکن است باعث جذب آهن گردد. به همین خاطر به گیاهخواران، مکمل عناصر معدنی و ویتامین ها می دهند.
* اخیرا گزارش شده است که سویا باعث تورم در غده تیروئید می شود. در نوزادانی که فقط با شیر سویا تغذیه می شدند، کم کاری غده تیروئید مشهود است.