زیکا نام خود را از جنلگی به همین نام در اوگاندا گرفته است. این ویروس برای نخستین بار در سال ۱۳۲۶/ ۱۹۴۷ در بدن یک میمون کشف شد. اولین نمونه های انسانی ابتلا به ویروس را پنج سال بعد یعنی در سال ۱۳۳۱/ ۱۹۵۲ شناسایی کردند که منشا نخستین اپیدمی سال ۱۳۸۲/ ۲۰۰۷ در جزایر یاپ (Yap) واقع در میکرونزی (اقیانوس آرام) بود.

سال ها این تصور وجود داشت که این ویروس فقط در آفریقا و آسیا وجود دارد، چون پشه های ناقل آن در این مناطق جولان می دادند، اما زیکا از سال های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ (۱۳۸۲ و ۱۳۸۳) در جزایر پولی نزی فرانسه و سپس از ماهی ۲۰۱۵ (اردیبهشت ۱۳۹۴) در برزیل و دیگر کشورهای آمریکای جنوبی در حال انتشار است.

پشه انتقال دهنده این ویروس از گونه Aedes Aegypti ( آئدس آئِژیپتی ) «حشره مصری» منتقل می شود که ناقل بیماریهای دیگری از جمله تب زرد و تب دنگی نیز هست و در ایران هم وجود دارد.

تغذیه پشه‌ها از خون بیماران ویروس را به آنان منتقل می‌کنند. ویروس در پشه‌ها بیماری ایجاد نمی‌کند. گزش افراد سالم به‌وسیله پشه ناقل ویروس بیماری را به آنان منتقل می‌کند.